اثر کاربرد باکتری‌های محرک رشد گیاه بر خصوصیات شیمیایی خاک در سیستم کشت شبدر- برنج

یکی از ارکان اصلی در کشاورزی پایدار استفاده از کودهای زیستی در اکوسیستم‌های زراعی با هدف تعدیل و کاهش مصرف نهاده‌های شیمیایی است. این پژوهش به‌منظور بررسی اثر کاربرد باکتری‌های محرک رشد بر ویژگی‌های شیمیایی خاک در سیستم کشت شبدر- برنج به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو سال زراعی، در مزرعه پژوهشی مؤسسه تحقیقات برنج کشور انجام شد. فاکتورهای آزمایشی برای گیاه شبدر شامل چهار سطح تلقیح با باکتری همزیست ریزوبیوم ‌تریفولی و چهار سطح تلقیح با باکتری‌های محرک رشد غیرهمزیست بود. نتایج نشان داد که کشت شبدر منجر به افزایش معنی‌دار درصد کربن آلی (79/1 درصد) و نیتروژن خاک (216/0 درصد) گردید. کاربرد باکتری‌های غیرهمزیست در کشت شبدر موجب افزایش معنی‌دار فسفر خاک در کشت برنج گردید به‌طوری‌که بیشترین میزان فسفر خاک در تیمار سودوموناس (38/12 پی‌پی‌ام) و ازتوباکتر+ سودوموناس (8/11 پی‌پی‌ام) و کمترین آن از تیمار شاهد (97/10 پی‌پی‌ام) حاصل شد. همچنین، کشت برنج موجب کاهش معنی‌دار پتاسیم در دسترس خاک در سال دوم (1/121 پی‌پی‌ام) نسبت به سال اول (4/128 پی‌پی‌ام) آزمایش گردید. بر طبق نتایج کلی این آزمایش کاربرد باکتری‌های محرک رشد ضمن حفظ و بهبود خصوصیات شیمیایی خاک موجب افزایش متوسط عملکرد برنج در سال دوم (3/3250 کیلوگرم در هکتار) گردید.